مهدی افشارنیک، روزنامه‌نگار باسابقه حوزه نفت، سال‌ها درباره سیاست‌ها و چالش‌های این صنعت نوشته و یکی از چهره‌های شناخته‌شده در نقد فنی و حرفه‌ای عملکرد صنعت نفت در کشور است. ورود او به موضوع محیط زیست، به‌ویژه درباره بحران هورالعظیم، ادامه طبیعی همین مسیر است؛ چرا که بخش بزرگی از مشکلات این تالاب، نتیجه تصمیمات و فعالیت‌های نفتی است. موضوعی که حتی وزیر نفت هم به نقش مخرب نفت در حیات هورالعظیم اشاره کرد.
مستند «فراموش شده» که با حمایت شرکت نفت در حال ساخت است اتفاقا روایت این نقش نفت است. کارگردان این فیلم، پیش‌تر با ساخت مستندی درباره هورالعظیم و زندگی سردار شهید علی هاشمی (زیر صفر مرزی) نشان داد که نگاه انسانی و دلسوزانه را با واقع‌گرایی حرفه‌ای ترکیب می‌کند. آن مستند هم اتفاقا با حمایت شرکت نفت ساخته شد و تیم فیلمساز شفاف این را اعلام کرد اما با وجود حمایت‌های نفت، زبان انتقاد فیلم به نفت گزنده و تند بود. موضوعی که هر ناظر آگاهی با دیدن فیلم به آن اذعان می‌کند. فیلم هم اکنون در بوتوب بارگذاری شده است و قابل دیدن و ارزیابی است.
همان نگاه انتقادی حالا در مستند تازه افشارنیک با عنوان «فراموش شده» قرار است ادامه یابد. اثری که با همکاری محمد درویش، پژوهشگر و کنشگر شناخته‌شده محیط زیست، در حال تولید است. تیم تولید «فراموش‌شده» برای ثبت دقیق ابعاد بحران، بارها به عراق سفر کرده و با مردم، فعالان محیط زیست و اساتید دانشگاه و کشاورزان و جوامع محلی آن سوی مرز گفت‌وگو کرده است. بسیاری از آنان نیز، مانند ساکنان خوزستان، از پیامدهای خشک شدن تالاب آسیب دیده‌اند. از العماره تا بصره تا نجف تا بغداد….
این سفرهای میدانی باعث شده مستند، روایتی چندصدایی و منطقه‌ای از وضعیت هور ارائه دهد؛ روایتی که از مرزها فراتر می‌رود و فاجعه را در پیوند میان ایران و عراق نشان می‌دهد.
با وجود چنین تلاش میدانی گسترده‌ای، برخی رسانه‌های نزدیک به جریان پایداری در صنعت نفت، پیش از آنکه فیلم به نمایش درآید، با طرح ادعاهایی درباره بودجه و اهداف پروژه، سعی در بی‌اعتبارسازی آن داشته‌اند. در حالی‌که بودجه این مستند، با توجه به سفرهای خارجی، تحقیقات میدانی و گستردگی تولید، شفاف و در حد معمول پروژه‌های مشابه در حد متوسط است. فعالین عرصه فیلمسازی به این موضع اذعان می‌کنند که ساخت مستند با چنین بودجه‌ای شاید اتفاقا نارس هم باشد.
نویسنده و کارگردان «فراموش شده» روزنامه‌نگاری است که در کارنامه‌اش نقدهای صریح و مستند به سیاست‌های نفتی فراوان دیده می‌شود. او همیشه بر استقلال حرفه‌ای خود پافشاری کرده و هیچ حمایتی را به بهای سکوت و تحریف واقعیت نپذیرفته است. پیش‌بینی می‌شود همین صداقت و استقلال، امروز نیز در «فراموش شده» ادامه داشته باشد.
هر نوع حمایت دولتی از ساخت فیلمی به معنای سفیدشویی نیست. باید منتظر خروجی فیلم بود، ضمن اینکه سابقه راوی فیلم – محمد درویش – و کارگردان نشان می‌دهد تن به پروژه های سفارشی و تحریف واقعیت نمی‌دهند.
«فراموش شده» نه پروژه‌ای تبلیغاتی است و نه سفارشی؛ بلکه تلاشی است برای شنیدن صدای مردمی که سال‌ها در میان خاک و گرما، تنها شاهد از بین رفتن خانه و زندگی‌شان بوده‌اند.
از همه فعالان محیط زیست، خبرنگاران و مردم دعوت می‌شود تا منتظر نمایش این مستند باشند و قضاوت را روی خروجی فیلم انجام دهند نه اینکه وارد تله تبلیغاتی تیم سعید جلیلی در نفت شوند که به نظر می‌رسد اهداف دیگری را با حمله به کارگردان این مستند دنبال می‌کنند.
